Toename in Reclameklachten: Consumenteneisen voor Ethische Praktijken
Brussel, vrijdag, 4 april 2025.
In 2024 ontving de Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) in België maar liefst 257 klachten, een verdrievoudiging ten opzichte van het vorige jaar. Deze stijging wijst op een groeiend consumentenbewustzijn en een kritische blik op reclame-ethiek. De meeste klachten betroffen misleidende informatie en kwesties rond sociale verantwoordelijkheid. Ondanks de toename in klachten, bleven de meeste advertenties conform de regelgeving. Bijna 30% van de klachten leidde echter tot vrijwillige aanpassingen of stopzettingen door adverteerders. JEP speelt een cruciale rol in het bevorderen van eerlijkheid in reclame en benadrukt het belang van zelfregulering in plaats van strenge overheidsregelgeving. De discussie toont aan dat ethische praktijken in reclame steeds belangrijker worden voor zowel consumenten als de industrie. Digitale kanalen zoals sociale media blijken de grootste bron van klachten, wat de noodzaak onderstreept voor beter toezicht op online advertenties.
Opvallende Stijging in Digitale Klachten
De meeste klachten die de JEP in 2024 ontving, hadden betrekking op digitale kanalen, met name sociale media en websites [1]. Misleidende informatie vormde met 27% van de klachten de grootste categorie van bezwaren [2]. Secretaris van de JEP, Sofie Dejager, benadrukt dat deze trend niet sectorspecifiek is: ‘Het is zeker niet zo dat de consument kritischer naar de ene of de andere sector kijkt’ [2]. Wel werden er relatief veel klachten ingediend over reclame in de telecom- en voedingssector [1].
Effectieve Zelfregulering
Een opmerkelijk aspect is dat in 29% van de gevallen de adverteerders vrijwillig hun reclame-uitingen aanpasten of stopzetten [1][2]. Marc Frederix, voorzitter van de Raad voor Reclame, ziet dit als bewijs dat zelfregulering werkt: ‘Zelfregulering biedt een flexibele en effectieve manier om de snel evoluerende uitdagingen van de reclame-industrie aan te pakken’ [1]. In 64% van de onderzochte gevallen bleek de reclame volledig conform de regelgeving [2].
Preventieve Maatregelen
De JEP, die sinds 1974 actief is als waakhond voor eerlijke reclamepraktijken [2], moedigt adverteerders aan om vooraf advies in te winnen om potentiële klachten te voorkomen. Opvallend genoeg werd deze preventieve dienst in 2024 minder gebruikt [1]. Sofie Dejager benadrukt echter de waarde van elke ingediende klacht: ‘Ook als een klacht onterecht is ingediend, is die zeker nuttig. Consumenten ervaren dat hun stem en zorgen gehoord worden, wat het vertrouwen stimuleert’ [2].